لئونارد کوهن شاعر، رماننویس، خواننده و ترانهسرای کانادایی بود که در سال ۲۰۱۶ جهان را بدرود گفت. شهرت او بیشتر در موسیقی است اما خوانندهای که بتواند با ۸۰ هزار کلمه رمان بنویسد پیش از خوانندگی و موسیقیدانی یک نویسنده است. محمدصالح علا درباره کوهن میگوید: به نظر من هر صدایی مزهای دارد و صدای لئونارد کوهن طعم قهوه تلخ دارد.
خوانندهای که بیشتر نویسنده بود
لئونارد کوهن در سال ۱۹۳۴ در یک خانواده متوسط یهودی در مونترال کانادا چشم به جهان گشود و در سن ۹ سالگی پدرش را که تاجر پوشاک بود، از دست داد.
کوهن در رشته زبان انگلیسی در دانشگاه مکگیل تحصیل کرد و در سال ۱۹۵۵ به خاطر نوشتههای خلاقانهاش جایزه ادبی Mc. Naughton را از آن خود کرد و نخستین کتاب شعرش را در سال ۱۹۵۶دمیلادی در زادگاهش منتشر نمود و اولین رمانش در سال ۱۹۶۳ روانه کتابفروشیها شد.
بازندههای زیبا
"بازندههای زیبا" دومین رمان کوهن منتشر شده در سال ۱۹۶۶ است. رماننویسی کوهن سرآغازی میشود برای پرداختن به شعر و ترانه و آهنگ.
با نگاهی به نویسندگی کوهن میتوانیم او را در سالهای نویسندگیاش جزو نویسندگان پرکار قلمداد کنیم.
در هرحال لئونارد کوهن پس از انتشار دومین رمانش به نوشتن ترانه و آهنگ میپردازد.
روزنامه بوستون هرالد در گزارشی دومین رمان او را که داستان عاشقانهاش در جزیره "هیدرا" در یونان میگذرد به کارهای جیمز جویس و هنری میلر تشبیه میکند.
کوهن شیوه زندگی بسیار آزادی را برگزیده بود و اولین حضور کوهن در صحنه موسیقی، جشنواره موسیقی مردمی نیوپورت (Newport Folk Festival)، در تابستان ۱۹۶۷ بود. این روند با دو کنسرت در نیویورک و یک حضور برای اجرای اشعارش در تلویزیون سیبیاس دنبال شد.
وصیتنامه آهنگین لئونارد کوهن
لئونارد کوهن کمتر از یک ماه پیش از مرگش آلبومی منتشر کرد که به منزله وصیتنامهاش بود.
این آلبوم " تو تاریکتر میخواهی اش" بود و داستان مسافری را به شکل استعاری روایت میکرد که در پایان سفرش به پشت سر و گذشته نگاه میکند و مسائل در طول زندگیش فکر او را درگیر میکند.
سه سال پس از مرگ کوهن آلبوم تازهای از او به نام " ممنون از این رقص" منتشر شد که یک تفاوت ویژه با آلبومهایی که پس از مرگ خوانندگان دیگر منتشر میشود داشت و آن اینکه هیچیک از قطعات این آلبوم در زمان حیات او کامل نشده بود.
داستان از این قرار بود که فرزند لئونارد کوهن در زمان حیات پدرش دکلمهها و تمرینات پدرش را ضبط میکرد و پس از مرگ کوهن با همکاری گروه بزرگی از آهنگسازان و خوانندگان آلبوم ممنون از این رقص را نهایی کرد و به نتیجه رساند که این امر را کوهن به پسرش " آدام کوهن" تهیهکننده موسیقی مدیون است.
آلبوم ممنون از این رقص در discogs
کوهن برنده جایزه "شاهدخت آستوریاس"
لئونارد کوهن در سال 2011 جایزه "شاهدخت آستوریاس" یکی از معتبرترین جوایز ادبی اسپانیا را دریافت کرد . کوهن در سال ۲۰۱۱ به دلیل «مجموعه آثارش که بر سه نسل در سرتاسر جهان تأثیر گذاشتهاست» جوایز شاهدخت آستوریاس را دریافت کرد. هیئت داوران جایزهٔ پرنس آستوریاس در مورد کوهن گفتند که «او تصویری آفریدهاست که در آن، شعر و موسیقی درهم آمیخته و به چیز گران بهای تغییرناپذیری بدل شده است».
حال و هوای موسیقی " ممنون از این رقص" از نکات جالب توجه در مورد این آلبوم است.
آهنگهایی که برای ترانههای کوهن در این اثر خلق شده، حس و فضاسازی آخرین آلبومهای او را دارد. همان حس و فضایی که با «من مَردِ تو هستم» در سال ۱۹۸۸ آغاز شد و با میان سال شدن او در آلبومهای بعدی این هنرمند، آرامتر و شاعرانهتر شد و در «تو تاریکتر میخواهیش» با اوج خود رسید.
یکی از ترانههای کوهن که در میان فارسی زبانان نیز طرفداران زیادی دارد ترانه " اگر تو بخواهی" است. کوهن در این آهنگ نیز آرام و بدون جنجال در صدا و بالا و پایینهای دیگر خوانندگان در صداسازی اثرگذاری بسیار بالای خود را به رخ مخاطبان میکشد.
سرنوشت و لئونارد کوهن
لئونارد کوهن ترانههای خود برای «ممنون از این رقص» را در هنگام درگیری با سرطان خون و در آخرین روزهای زندگیاش اجرا کرد اما این آلبوم نشانی از یاس در خود ندارد. کوهن در این اثر نیز مانند آلبوم قبلیاش، در نقش یک راوی و قصهگو ظاهر میشود که بی هیچ ترسی در انتظار فرشته مرگ نشسته است و خاطرات دور و نزدیک خود را، بدون تعصب و بزرگنمایی، مرور میکند.
این نگاه کوهن به زندگی بود نگاهی بدون ترس بدون یأس و آرام. این نگاه در ترانههای مختلف تغییر نمیکند از همان اولین ترانه آلبوم با نام «برای قلب اتفاق میافتد» شروع میشود. حتی کوهن وقتی از رفتن معشوقش میگوید آن را طوری تصویر میکند که انگار این معشوق از ابتدا وجود نداشته است.
کوهن در ۱۰ مارس ۲۰۰۸ به عنوان عضو جدید تالار مشاهیر راک اند رول معرفی شد.[۴] وی در تاریخ ۷ نوامبر سال ۲۰۱۶ درگذشت و مرگ وی ۱۰ نوامبر اعلام شد. از ویکیپدیا
عروسک خیمه شب بازی
آهنگهای با موضوع سیاسی-اجتماعی تم بیشتر ترانههای کوهن را تشکیل میدهد. در آهنگی به نام «عروسک خیمهشببازی» نیز سیاستمداران و کارگزاران آلمانی را به عروسکهای خیمهشب بازی تشبیه میکند.
در ابتدای ترانه، کوهن آلمانیهایی که یهودیها را کشتند عروسک خیمهشب بازی مینامد و در انتها، یهودیها، رئیسجمهورها، حتی عاشقها، و حتی من و شما هم به جرگه عروسکهایی وارد میشویم که کوهن از زندگی ِ چشم و گوش بسته آنها انتقاد میکند:
«آلمانیهای ِ عروسک، آتیش زدن یهودیهای ِ عروسک رو
یهودیهای ِ عروسک، انتخاب نکرده بودن این رو
رئیس جمهورهای ِ عروسک، دستور میدن
به ارتشیهای ِ عروسک، که زمینها رو به آتیش بکشن...
من ِ عروسک، توی ِ عروسک
آلمانیهای ِ عروسک، یهودیهای ِ عروسک...»
*نماهنگ "یا الهی" بر اساس ملودی «هله لویا»
نماهنگ «یا الهی» به مناسبت ماه مبارک رمضان تهیه و پخش شده است. از نکات مهم این نماهنگ، حضور اسفندیار قرهباغی خواننده پیشکسوت موسیقی کشورمان است.
سازندگان و خوانندگان یا الهی درباره موزیک ویدیوی آن میگویند: ملودیِ این اثر متعلق به یکی از آثارِ لئونارد کوهن و نامش «هله لویا» است. از این ملودی در بسیاری از ادیان برای اجرای آثار مذهبی استفاده شده است.
لئونارد کوهن از از دهه ۵۰ به ادبیات روی آورد، اما شروع فعالیت حرفهای او در عرصه موسیقی به سال ۱۹۶۷ و ۳۳ سالگی باز میگردد. او از زمان شروع فعالیت خود، سیر متنوعی را در آثار خود تجربه کرد و به نوعی با مرور آثار او میتوان شخصیت او را نیز شناخت. آثار او از موسیقی فولک غربی تا موسیقی شرقی و مدیترانهای را در خود دارد و هر چه جلوتر رفت - از صفحه کوهن در سایت دنیای موسیقی
مرگ آرام لئونارد کوهن
حس انزوا از دیگر تمهای موسیقی کوهن بود. همین حس انزوا و سرخوردگی سبب شد تا کوهن یک دهه (دهه نود) را دور از اجتماع به مطالعه اصول بودا سپری کند و زندگی یک بودایی را تجربه نماید. در نخستین سالهای قرن 21 دوباره به صحنه موسیقی بازگشت.
کوهن در شب مرگش در منزل خود در لس آنجلس، زمین میخورد و بعد به آرامی در خواب فوت میکند. مدیر برنامههای کوهن در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۶ اعلام کرد که مرگ کوهن «ناگهانی، غیرمنتظره و آرام بوده است».